BuitenDelen. Van droom naar werkelijkheid
Vrijdag 6 september waren de leden van Rentmeesters.nl te gast bij BuitenDelen in Lettele: een gemeenschappelijke, duurzame woonvorm op een circa 4 ha groot terrein. Op het bebouwde deel van het erf hebben zich acht huishoudens gevestigd, verenigd in een coöperatie.
Het idee voor de excursie was van Joris Vermaesen, onze rentmeester in Overijssel. Hij kwam in de beginfase van het project in contact met de initiatiefnemers. Het project en de voortgang zijn hem blijven boeien.
Frank Leenen nam het eerste deel van de presentatie voor zijn rekening. Hij en Jeroen Ex zijn twee van de vier initiatiefnemers van BuitenDelen. Op de zoektocht naar een geschikt grondstuk voor de woonvorm die hen voor ogen stond, wees de gemeente Deventer hen op de huidige locatie. De eigenaar, een agrariër, wilde zijn erf en opstallen verkopen. Op de boerderij was ooit een rundveehouderij gevestigd, maar het bedrijf was al geruime tijd niet meer actief.
Van agrarische bestemming naar wonen ingepast in de omgeving
Aangezien het terrein een agrarische bestemming had, was het opzetten van een deelerf met woningen alles behalve een formaliteit. Zo kwam de gemeente Deventer, die wel actief heeft meegedacht om realisatie mogelijk te maken, met de eis dat het terrein de uitstraling van een boerenerf moest behouden. De oplossing bleek een deelerf, bestaande uit 2 woningen in een gesplitst karakteristiek hoofdgebouw, 6 nieuwe woningen (schuurwoningen) en twee nieuwe bijgebouwen. “Wonen ingepast in de omgeving” werd de nieuwe bestemming van het bebouwde deel. Ruim 2,5 ha werd verpacht met de bestemming voortgezet professioneel agrarisch gebruik, een boomgaard en de grote moestuin werden bestemd voor hobbymatig agrarisch gebruik, het overige deel werd ingericht als natuur met herstelde landschapselementen.
Jeroen Ex, afgestudeerd tropisch bosbouwkundige, hield zich vanaf het begin enthousiast bezig met de landschappelijke inrichting van het terrein. Een erf- en landschapsplan met verplichtingen, zogenaamde KGO’s (Kwaliteitsverbeteringen Groene Omgeving) vormt hiervoor de basis. Dit plan speelde uiteindelijk ook een cruciale rol om herbestemming mogelijk te maken. Tijdens de landschapsinrichting is met veel partijen samengewerkt.
Een stevige coöperatie
De acht huishoudens van het erf zijn de leden van de coöperatie, een coöperatie zonder winstoogmerk. Dat was medebepalend voor de hoge gunfactor van de gemeente. Alle bewoners zijn bij het aangaan van hun lidmaatschap akkoord gegaan met de door de initiatiefnemers geformuleerde uitgangspunten en voorwaarden genoemd in de statuten en het huishoudelijk reglement. Voor vergaderen en beslissen is gekozen voor de consent-methode. Constructief samenwerken op basis van gelijkwaardigheid is daarbij het uitgangspunt.
Nieuwe natuur
De presentaties werden gevolgd door een rondleiding over het terrein. Een deel van het erf is aangemerkt als kruidenrijk grasland. De grote moestuin en de bloementuin worden door de bewoners gemeenschappelijk onderhouden. Houtsingels, heggen en hagen, een kikkerpoel en een plas-dras zone moeten bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe natuur.
Het bezoek aan BuitenDelen was voor beide partijen leerzaam. Voor de leden van Rentmeesters.nl is BuitenDelen het bewijs dat met een zorgvuldige voorbereiding, creativiteit en doorzettingsvermogen veel bereikt kan worden.